- Nowy szlak obejmie miejsca kultu, świątynie, kapliczki, krzyże, cudowne źródełka, miejsca niezwykłe, tajemnicze, ale związane z kultem - mówi Jacek Łeszega, dyrektor Bieszczadzkiego Centrum Turystyki i Promocji oraz przewodnik bieszczadzki. - Początek będzie miał w Ustrzykach Dolnych i obejmie wszystkie miejscowości gminy Ustrzyki Dolne. Jest to duży szlak, który podobnie jak Szlak Umocnień Obronnych i Pomników Przeszłości będzie realizowany w całej gminie.
Obecny rok okazał się dla Bieszczadzkiego Centrum Turystyki i Promocji bardzo owocny. Dzięki licznym dofinansowaniom z projektów i pomocy ze strony Urzędu Miasta w Ustrzykach Dolnych udało się utworzyć i odnowić turystyczne szlaki spacerowe na terenie gminy.
Jednym z większych projektów, które zrealizowało Centrum, jest "Korona Ustrzyckich Gór - małe góry, moc kultury. Dziedzictwo ustrzyckich gór, dziedzictwem kulturowym Podkarpacia". Jacek Łeszega zaznacza, że koncepcja powstania szlaku Korony Ustrzyckich Gór pojawiła się dużo wcześniej. Podobnie jak zarys tablicy w rynku, kierunkowskazy, legendy na słupy na szczytach, regulamin Korony oraz promocja. Pomysł udało się zrealizować dzięki uzyskaniu dofinansowania. W ramach realizacji projektu powstał szlak z sześcioma słupami, tablicami, kierunkowskazami i opisami legend.
- Korona Ustrzyckich Gór zaczyna swój bieg w rynku, następnie kieruje się na Kamienną Lawortę, Mały Król, Holicę, Gromadzyń oraz Orlik i z powrotem wraca do rynku. Można zdobywać Koronę odwrotnie lub pojedynczo każdy ze szczytów - mówi Jacek Łeszega.
Jesienią tego roku przygotowano zielony szlak łącznikowy z Małego Króla na Holicę (dwa szczyty Korony Ustrzyckich Gór). Kontynuowano również prace, które ułatwią zejście i podejście na szczyt Małego Króla i na Gromadzyniu. Wykonano łącznik z Małego Króla do Ustjanowej. Powstała tam m.in tablica informacyjna o przyrodzie i krajobrazie we współpracy z Adamem Szarym. Przygotowano poręcze, które pojawią się również w innych punktach na szlaku czerwonym, wykonano ławostół oraz w niektórych miejscach schodki.
Teraz mieszkańcy oraz turyści, którzy przyjeżdżają do Ustrzyk Dolnych, chętnie zdobywają te szczyty Korony.
Renowacja tras
Renowacja turystycznych szlaków spacerowych w gminie Ustrzyki Dolne trwa od 2016 roku. Prace prowadzone są na terenie miasta, ale również na Kamiennej Laworcie, Małym Królu, Holicy, Gromadzyniu i Orliku. W 2017 roku utworzono dwa nowe szlaki: Szlak Kolonizacji Józefińskiej oraz Szlak Naftowy - jak to z ropą drzewiej bywało.
Przełom w przeprowadzeniu prac nastąpił w 2018 roku. To wtedy Bartosz Romowicz, burmistrz Ustrzyk Dolnych, oddelegował do Centrum Jacka Hebdę, fachowca z umiejętnościami i papierami do pracy z piłą i kosiarką z drugą osobą do pomocy oraz przeznaczył odpowiedni budżet na renowację. Do tego uzyskano duże kwoty dofinansowania.
- Doszło do nasilenia prac renowacyjnych, odnawiania cmentarzy i szykowania miejsc pod następne prace przy szlakach - mówi Jacek Łeszega. - Uzyskaliśmy sporo pieniędzy pozabudżetowych z wielu źródeł finansowania. Na realizację projektów związanych ze szlakami i promocją uzyskaliśmy dofinansowanie w kwocie 25 tys. zł ze źródeł zewnętrznych. Do tego doszły pieniądze z budżetu Centrum. W zeszłym roku kwota uzyskana ze środków pozabudżetowych to koło 30 tysięcy zł.
Oprócz szlaku Korony Ustrzyckich Gór mieszkańcy i turyści mogą korzystać z trzech innych, również ciekawych. Zarys Szlaku Umocnień Obronnych i Pomników Przeszłości powstał w 2017 roku. W jesieni ubiegłego roku Jacek Łeszega wraz z Franciszkiem Adamczykiem, znakarzem szlaków górskich i Markiem Kosakiewiczem, wiceprezesem Karpackiego Stowarzyszenia Turystyczno – Kulturalnego "Źródła Karpat", wybrali cztery miejsca, gdzie znajdowały się okopy z I i II wojny światowej. Napisany przez pana Jacka projekt uzyskał dofinansowanie, które pokryło część kosztów związanych z realizacją inwestycji. Na wiosnę 2018 roku rozpoczęto prace zmierzające do powstania szlaku: cięcia krzaków, koszenie trawy, wymiana słupów, przygotowanie kierunkowskazów, jak również czyszczenie cmentarza żydowskiego. Ważną częścią szlaku są "Zęby Smoka", czyli zapory przeciwczołgowe na granicy Ustrzyk Dolnych oraz Brzegów Dolnych. Przygotowano mostki, oczyszczono okopy, wykonano schodki oraz inne prace niezbędne do powstania szlaku. W miejscach przy okopach na Kamiennej Laworcie, Małym Królu, Gromadzyniu i Orliku powstały specjalne tablice. W ostatnich tygodniach powstały poręcze, schodki i powstanie pierwszy na Małym Królu ławostół. Szlak jest dostępny dla mieszkańców i turystów z wyjątkiem okopów na Gromadzyniu, gdzie porządkowanie terenu po pracach zrywkowych zakończy się prawdopodobnie w grudniu.
Drugi z niedawno powstałych szlaków to Szlak Kolonizacji Józefińskiej dotyczący osadnictwa niemieckiego. Prace, które doprowadziły do jego powstania, objęły oczyszczenie zaniedbanych cmentarzy osadników w Bandrowie, Stebniku, Krościenku i Brzegach Dolnych; powstanie tablic informacyjnych oraz słupów z kierunkowskazami. W 2018 roku wykonano ogrodzenie wokół cmentarza ewangelickiego w Brzegach Dolnych, a na jesień wszystkie słupy zabezpieczono impregnatem ochronnym.
Trzeci szlak to Szlak Naftowy - jak to z ropą drzewiej bywało. Na trasie wykonano tablice informacyjne, słupy z kierunkowskazami oraz przygotowano Minimuzeum Kopalnictwa Ropy Naftowej. W 2019 roku na szlaku, w miejscach, gdzie są tablice i słupy z kierunkowskazami, zostaną ustawione ławostoły, pojawią się miejsca na rowery oraz kosze na śmieci.
Szlaki są sprawdzane dwa razy do roku pod względem zniszczeń i ewentualnych napraw.
