Zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dotyczą przede wszystkim:
- przeniesienie uprawnień kontrolnych NFZ na poziom Prezesa Funduszu i utworzenie korpusu kontrolerskiego oraz przeniesienie podległości służbowej pracowników kontroli oddziałów wojewódzkich Funduszu do struktur centrali NFZ,
- ujednolicenie trybu kontrolnego dla wszystkich podmiotów kontrolowanych,
- ograniczenie dokumentowania ustaleń z kontroli do wystąpienia pokontrolnego wraz z określeniem trybu odwoławczego,
- wprowadzenie rozwiązań usprawniających prowadzenie procesu kontrolnego poprzez m.in.: nieodpłatne korzystanie z informacji przetwarzanych w rejestrach publicznych; wprowadzenie obowiązku współdziałania z Prezesem NFZ organów administracji rządowej i samorządowej, państwowych i samorządowych osób prawnych oraz państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych oraz ich pomocy przy wykonywaniu zadań kontrolnych.
Wzmocnienie jednostek kontrolnych Narodowego funduszu Zdrowia połączone będzie z wdrożeniem nieobecnych do tej pory w praktyce działania Narodowego Funduszu Zdrowia praw kontrolowanego, takich jak: zakaz równoczesnej kontroli ze strony ministra i funduszu, zakaz powtórnej kontroli tego samego zakresu, limit dni roboczych, podczas których może być prowadzona kontrola w danym roku kalendarzowym, a także powiadomienia o kontroli przekazywane z 7-dniowym wyprzedzeniem.
W celu obniżenia kosztów ponoszonych przez świadczeniodawców i Narodowy Fundusz Zdrowia wymiana dokumentów odbywać się będzie w formie elektronicznej.
Druga istotna grupa zmian dotyczy rozwiązań poprawiających dostęp pacjentów do świadczeń w nagłych przypadkach (nowelizacja ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym). Szpitale ogólnopolskie, które dysponują oddziałem SOR lub izbą przyjęć, będą mogły udzielać, po złożeniu odpowiedniego wniosku, świadczeń z zakresu nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej. Jednocześnie nastąpi usprawnienie działań SOR-ów poprzez wprowadzenie jednolitych ogólnopolskich zasad segregacji medycznej.
W szpitalnym oddziale ratunkowym będzie prowadzona segregacja medyczna, którą przeprowadzać będzie pielęgniarka systemu, ratownik medyczny lub lekarz systemu. W wyniku przeprowadzonej segregacji medycznej osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego będzie przydzielana jedna z kategorii w pięciostopniowej skali. Informacja o czasie oczekiwania na udzielenie świadczeń zdrowotnych ma być podawana na wyświetlaczu zbiorczym umieszczonym w obszarze segregacji medycznej, rejestracji i przyjęć. Do prowadzenia segregacji medycznej wykorzystywany będzie system zarządzający trybami obsługi pacjenta w szpitalnym oddziale ratunkowym, w którym będą przetwarzane dane osobowe, w tym dane dotyczące zdrowia pacjenta oraz dane o liczbie osób i czasie oczekiwania na udzielenie świadczenia zdrowotnego w szpitalnym oddziale ratunkowym („TOPSOR”).
Ponadto omawiana ustawa nowelizuje następujące ustawy: ustawę z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich, ustawę z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, ustawę z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów oraz ustawę z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.
Ustawa zasadniczo wchodzi w życie w pierwszym dniu miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia, z pewnymi wyjątkami:
1) art. 7, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 1 stycznia 2019 r.;
2) art. 16 i art. 17, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia;
3) art. 4 pkt 1 lit. a, pkt 2, 5 i 7, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia;
4) art. 4 pkt 1 lit. b i pkt 3 w zakresie art. 33a ust. 1–12 oraz pkt 4 i art. 18, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2019 r.;
5) art. 4 pkt 3 w zakresie art. 33a ust. 13, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2027 r.