Sanok w czterech porach roku widziany z lotu ptaka [GALERIA]

Najstarsza wzmianka o grodzie w Sanoku, powstałym zapewne już w X w., pochodzi z Latopisu Hipackiego z 1150 r.; dotyczy zajęcia twierdzy przez króla węgierskiego Gejzę II. Wyprawa Gejzy II świadczy o dużym znaczeniu grodu we wczesnym średniowieczu. W połowie XII w. Sanok pełnił nie tylko funkcje obronne, ale był ważnym ośrodkiem administracyjnym.

W 1339 r. książę halicki Jerzy Trojdenowicz ulokował miasto na prawie magdeburskim. W roku następnym po śmierci władcy, jego kuzyn i spadkobierca, król Kazimierz III Wielki przyłączył je do Królestwa Polskiego, potwierdzając jego prawa w 1366 i 1368 roku.  Po śmierci Kazimierza III Wielkiego w 1370 r. przez kilkanaście lat Sanok należał do królestwa Węgier. Został odzyskany dla Polski w 1387 r. przez Jadwigę Andegaweńską i Władysława II Jagiełłę. W 1417 r. w Sanoku odbył się w kościele franciszkańskim ślub tegoż monarchy z jego trzecią żoną, królową Elżbietą Granowską. Po śmierci Jagiełły, na zamku sanockim zamieszkiwała z kolei jego czwarta żona, królowa Sońka Holszańska, a w latach 1555–1556 – królowa węgierska Izabela, córka Zygmunta I Starego oraz Bony.

Rozkwit miasta, stolicy jednej z pięciu ziem województwa ruskiego i siedziby starostwa grodowego, przerwały w drugiej połowie XVI stulecia różne klęski elementarne, m.in. wielki pożar z 1566 r., który doszczętnie zniszczył zabudowę. W niespokojnym XVII w. na Sanok spadły najazdy tatarskie, szwedzki i siedmiogrodzki, co tylko pogłębiło kryzys.

Od 1772 r. w wyniku I rozbioru Rzeczypospolitej Sanok znajdował się w zaborze austriackim, włączony początkowo do cyrkułu leskiego, ale już po kilkunastu latach siedzibę tegoż przeniesiono do Sanoka. Po reformie administracyjnej w 1864 r. miasto uzyskało status powiatowego i zostało siedzibą starostwa. W 1872 r. do miasta dotarła kolej żelazna. Pod koniec XIX w. odkryto w okolicy złoża ropy naftowej. Równocześnie nastąpił gwałtowny wzrost liczebności Żydów. W 1880 r. w Sanoku żyło ich tu ponad 2 tys. (42% ogółu mieszkańców). Żydzi zajmowali się głównie handlem drewnem, a pod koniec stulecia zainicjowali wydobycie ropy naftowej. Podczas I wojny światowej, w 1914 r. okupujący miasto rosyjscy żołnierze splądrowali żydowskie sklepy i domy. Miasto zostało odbite przez Austriaków w 1915 roku.

W okresie międzywojennym powiat sanocki należał do województwa lwowskiego (po II wojnie — rzeszowskiego i krośnieńskiego). W okresie wielkiego kryzysu lat 30. XX w. doszło tu do głośnego protestu bezrobotnych — „marszu głodnych”.

Podczas II wojny światowej, we wrześniu 1939 r. Sanok zajęły wojska niemieckie. Do 22 czerwca 1941 r. miasto leżało na granicy między Generalnym Gubernatorstwem (dystrykt krakowski) a obszarami okupowanymi przez ZSRR. 9 sierpnia 1944 r. do Sanoka wkroczyły wojska sowieckie. Po wojnie miasto nabrało jednolitego charakteru narodowościowego; stało się tak za sprawą zagłady Żydów i wysiedlenia Ukraińców.

W latach 60. i 70. XX w. nastąpił bardzo intensywny rozwój przemysłowy i demograficzny miasta, które potroiło swoją liczbę mieszkańców. Od 1999 r. Sanok stanowi ośrodek powiatu w województwie podkarpackim.